Zo ziet een nepwatertekort in het midden van een politieke crisis eruit

Voetgangers lopen tussen het puin van de barricades die zijn geplaatst door anti-regeringsdemonstranten in Quito, Ecuador, zondag 13 oktober 2019. (AP Photo/Fernando Vergara)

Elf dagen pure spanning – zonder pauze.

Duizenden en duizenden mensen op straat protesteren tegen de regering. Molotovcocktails die rondvliegen en politieagenten die traangas gebruiken om de menigte uiteen te drijven. Honderden valse video's en gemanipuleerde foto's circuleren op Facebook en Twitter en tientallen misleidende WhatsApp-ketens die de discussies van familie en vrienden bevolken.

Het engste bericht was echter het bericht dat ten onrechte beweerde dat mensen snel zonder water zouden komen te zitten. Paniek verspreidde zich. Dit was nog maar een paar dagen geleden Ecuador.

Op 3 oktober, na president Lenin Moreno aangekondigd dat hij een populair brandstofsubsidieprogramma schrapte als onderdeel van een bezuinigingspakket, besluiten duizenden mensen om te protesteren tegen zijn besluit en een nationale staking te beginnen. Het feit dat burgers in het hele land hun armen over elkaar sloegen om de president onder druk te zetten om die beslissing op te geven, haalde internationale krantenkoppen naast foto's van enorme volksprotesten.

Voor Ecuadoraanse factcheckers was het echter ook de grootste kans die ze in jaren hadden om te laten zien wat ze het beste kunnen: misleidende stukjes inhoud verifiëren.

Ecuador-cheque , de meest actieve factcheckorganisatie in Ecuador, is gevestigd in Quito en heeft een staf die bestaat uit slechts drie factcheckers. Tijdens die 11 dagen van protesten leverde elk van hen gemiddeld 22 verificaties. Ja. Lees nog eens: 22.

Voor degenen die niet gewend zijn om de hoeveelheid werk te meten die een factchecker gewoonlijk publiceert (en dat zou je ook niet moeten doen), hier zijn enkele willekeurige getallen die alleen voor een snelle vergelijking kunnen worden gebruikt. In september, Volledig feit , gevestigd in het Verenigd Koninkrijk, publiceerde 24 factchecks. Chequeado, in Argentinië, 48, en Agentschap Vergrootglas , in Brazilië, 59. Al deze organisaties hebben personeel dat aanzienlijk groter is dan dat van Ecuador Chequea.

Terwijl hun land aan het protesteren was, ontmaskerden de Ecuadoraanse factcheckers waanzinnig.

“Op 12 oktober beweerden meerdere berichten op sociale media dat demonstranten alle waterfonteinen rond Quito hadden overgenomen. Dus mensen begonnen in paniek te raken en begonnen te rennen en drinkbaar water in hun huizen te sparen”, zegt Gabriel Narváez, redacteur van Ecuador Chequea. 'Na een tijdje begonnen we in sommige buurten in het noorden van de hoofdstad berichten te zien van echt watertekort.'

Schermafbeelding

De gemeente moest inspringen en een publieke verklaring afgeven. Het ontkende de valse informatie en garandeerde dat de waterstroom werd beschermd. Factcheckers gebruikten hun tools om de aankondiging zo snel mogelijk te verspreiden, maar veel Ecuadorianen geloofden het toch niet. Zo ziet een echte crisis eruit.

Op 13 oktober besloot president Moreno om: annuleer zijn economisch bezuinigingspakket en demonstranten gingen terug naar huis. De nationale staking werd afgeblazen en Narváez kreeg eindelijk een pauze. Drie dagen later, in een e-mail aan de IFCN, erkende hij dat moeilijke tijden ook geweldige kansen kunnen zijn.

“Ons portaal heeft altijd een WhatsApp-hotline aangeboden, zodat mensen ons stukjes informatie kunnen sturen waarvan ze willen dat we ze controleren. Tijdens de protesten zagen we deze service aanzienlijk groeien', juichte hij. 'We zijn ook een partnerschap aangegaan met Wambra Radio en bieden hen de mogelijkheid om onze inhoud opnieuw te publiceren en te verspreiden.'

Narváez zegt dat ze van mening zijn dat iedereen iets heeft geleerd van deze laatste politieke onrust. Hier is zijn eigen les:

“Ecuadorianen lijken erg sceptisch over niet alleen de informatie die ze van sociale media ontvangen, maar ook van de reguliere media. Verkeerde informatie heeft ongetwijfeld invloed gehad op dit conflict en misleidende berichten hebben veel ophef veroorzaakt bij de publieke opinie.”

In Ecuador is duidelijk meer ruimte voor factchecking.

Narváez klaagt er echter over dat Facebook, WhatsApp en Twitter daar moeilijk bereikbaar zijn. Hij zegt dat de strijd tegen vals nieuws veel gemakkelijker had kunnen zijn, met een grotere impact, als deze platforms al hadden besloten om samen te werken met Ecuadoraanse factcheckers en nationale strategieën te ontwikkelen om verkeerde informatie te bestrijden.

“Wij, bij Ecuador Chequea, zijn er vrij zeker van dat dit geen once-in-a-lifetime situatie was. We zullen andere protesten zien die zo groot zijn als de vorige', zei hij. 'Als ik hen (de platforms) iets zou kunnen vragen, zou het zijn om een ​​nauwere dialoog aan te gaan.'

Cristina Tardáguila is de associate director van het International Fact-Checking Network en de oprichter van Agência Lupa in Brazilië. Ze is te bereiken via e-mail.