Indonesië wordt tegelijkertijd geconfronteerd met twee golven van verkeerde informatie en een internetstop

Een Papua-activist toont een spandoek waarin hij een referendum eist tijdens een bijeenkomst in de buurt van het presidentiële paleis in Jakarta, Indonesië, op 22 augustus. Een groep West-Papoea-studenten in de Indonesische hoofdstad protesteerde tegen racisme en riep op tot onafhankelijkheid voor hun regio. (AP Foto/Dita Alangkara)

Factcheckers in Indonesië beleven een zeer zware maand.

Op maandag heeft president Joko Widodo bekend gemaakt hij wilde Jakarta ontdoen van zijn status als hoofdstad van het land en een nieuwe bouwen - van de grond af aan - op het eiland Borneo.

Onder Indonesiërs is het bekend dat door de klimaatverandering de Javazee stijgt en Jakarta zinkt. De stad wordt ook voortdurend bedreigd door enorme aardbevingen met een kracht van 8 of meer. Maar sommige lokale stemmen waren niet alleen bezorgd over de hoeveelheid geld die de overheid aan deze verandering zou besteden, maar ook over de mogelijke gevolgen voor het milieu.

Borneo staat internationaal bekend om zijn palmolieplantages, mijnbouw, dichte jungles en orang-oetans. Het bouwen van een grote stad om daar de hoofdstad van het land te worden, zou het einde van dat alles kunnen betekenen, of in ieder geval een deel ervan. Dus discussies over dit onderwerp namen de afgelopen dagen het land over, gevoed door memes en onbetrouwbare gegevens die werden gedeeld op WhatsApp, Facebook en Twitter.

Tegelijkertijd begon in de provincie Papua een nieuwe enorme golf van verkeerde informatie plaats te vinden, zodat factcheckers hun aandacht moesten verdelen.

Er ontstonden protesten nadat een geval van racistisch misbruik van Papoea-studenten aan het licht was gekomen, wat leidde tot de groei van een bekende afscheidingsbeweging en een oproep tot een referendum over zelfbeschikking.

Volgens De Jakarta Post , begonnen veel rellen in de regio nadat beveiligingspersoneel naar verluidt fysieke en verbale aanvallen had uitgevoerd op Papoea-studenten die valselijk werden beschuldigd van het beschadigen van een nationale vlaggenmast in Surabaya, de op een na grootste stad van Indonesië, tijdens de 74e Onafhankelijkheidsdag van het land.

'De Indonesische regering heeft de scène voltooid door er veel politieagenten heen te sturen', zegt Ika Ningtyas, een factchecker van Tijd , een van de ondertekenaars van het International Fact-Checking Network in Indonesië. “43 Papoea-studenten werden gearresteerd maar later vrijgelaten omdat ze onschuldig waren bevonden.”

Bovenop die twee tsunami's van vals nieuws en controverse, besloot de regering van Widodo om de internettoegang in veel delen van Papua en de provincie West Papua af te sluiten. Tot dinsdagochtend waren er geen tekenen dat de blokkade zou worden opgeheven.

Tussen 21-22 mei , beperkte de Indonesische regering de toegang tot sociale media in Jakarta. Facebook en Instagram lagen plat. WhatsApp-gebruikers konden geen foto's en/of video's delen. Op 21 aug , toen de protesten in Papua groter werden, besloot de regering om de snelheid van het internet in sommige regio's van die provincie te vertragen. En begin deze week bereikten de beperkingen het hoogst mogelijke niveau: het internet werd in veel steden afgesloten.

Volgens Tempo kwamen 'verschillende maatschappelijke organisaties op 23 augustus bijeen en eisten dat het ministerie van Communicatie en Informatietechnologie onmiddellijk internettoegang in Papua zou openen.' Maar tot nu toe zijn er geen reacties vernomen van de regering van Jakarta.

Ondertussen heeft Tempo minstens vier debunks gepubliceerd en worstelt het nu om zijn team aan het werk te houden met een gebrek aan internettoegang.

“We hebben veel stukken inhoud over Papoea die zogenaamd vals en provocerend zijn. Maar door internetbeperkingen wordt ons werk belemmerd', zei Ningtyas. 'We kunnen in Papua geen contact opnemen met of informatie opgraven uit verschillende bronnen en ook het telefoonnetwerk is in sommige gebieden moeilijk.'

Interessant is dat de Indonesische regering onlangs een programma voor mediageletterdheid heeft gelanceerd om burgers te helpen begrijpen wat onwaar is en wat waar is in de digitale wereld. Een van de vastgestelde missies was het verminderen van de verspreiding van negatieve inhoud op internet door middel van onderwijs - niet door een shutdown.

De paradox wordt duidelijk. 'In 2018 heeft het ministerie van Communicatie de regering geïnformeerd en dit programma naar 350 locaties gebracht en 125.000 deelnemers betrokken', zei Ningtyas.

Cristina Tardáguila is associate director van het International Fact-Checking Network. Ze is te bereiken via e-mail.